Είναι απόγευμα, αργά. Φθινοπωρινή, σχετικά ζεστή ημέρα. Η Σούτσου έχει τη γνωστή κίνηση, που εισβάλει ενοχλητικά από το μισάνοικτο παράθυρο. Έχω ήδη εξετάσει αρκετές ασθενείς. Φωνάζω να περάεει η επόμενη, καθώς ξεπροβοδίζω στην πόρτα την προηγούμενη.

Μία κυρία, κοντά στα 50, αλλά και μπορεί παραπάνω – ποτέ δεν μπορείς να είσαι ακριβής- καλοντυμένη και καλοστεκούμενη μπαίνει μέσα στο γραφείο, με καλησπερίζει και την ακολουθεί ο άντρας της, που μου τον συστήνει και ο οποίος ντυμένος με σακκάκι , άλλο χρώμα παντελόνι και πουκάμισο με γραββάτα κάθεται αναπαυτικά στη πολυθρόνα για τους συνοδούς

Αρχίζει η τυπική διδικασία για μία ασθενή που πρώτη φορά την βλέπω. Αρχικά κάποια βασικά στοιχεία. Την ηλικία της δεν μου την λέει, αλλά αναφέρει το έτος γέννησης της. Αν αυτό παλαιότερα με εκνεύριζε, γιατί με ανάγκαζε να κάνω υπολογισμούς, ενώ είχα τόσα άλλα στο μυαλό μου, μετά από τόσα χρόνια πείρας το αντιλαμβάνομαι πλέον ως έναν μηχανισμό των μεσήλικων γυναικών που λες και φοβούνται να ακούσουν οι ίδιες τον αριθμό των ετών που έχουν πίσω τους. Γράφω το νούμερο 56. Αφού καταγράφω και κάποιες γενικότερες εισαγωγικές παρατηρήσεις, κάνω τιη συνηθισμένη ερώτηση: “Τι σας έφερε εδώ”. Αρχίζει ένας μακρύς μονόλογος, ενώ παράλληλα με τα χέρια της φτιάχνει τους φακέλους των εξετάσεων της, κοιτώντας κλεφτά τον άντρα της , που εχει καθίσει νωχελικά αναπαυτικά σταυροπόδι στην πολυθρόνα. Η ιστορία που μου διηγείται έχει πολλά ζιγκ-ζακ χωρίς να πλησιάζει στο ουσιαστικό μέρος. Με τρόπο κατάλληλα επεξεργασμένο από τα πολλά χρόνια δουλειά μου, την οδηγώ να μου πει ευθέως το πρόβλημα της. ” Να κάτι έπιασα εδώ και κάτι μήνες στο στήθος μου το αριστερό, αλλά δεν έδωσα σημασία. Αλλά δεν παιρνάει. Αλλά ούτε με πονάει. Μία φίλη μου είπε να κάνω μαστογραφία. Την έκανα και σας την έφερα και μου έκαναν και υπέρηχο, ενώ μου είπαν να κάνω και μαγνητική τομογραφία. Η ακτινολόγος με τρόμαξε πολύ γιατρέ μου. Αλλά δεν είναι τιποτα έτσι δεν είναι; Άκουσα τόσα καλά λόγια για σας.” ” Να δω τις εξετάσεις σας”, μου τις δίνει και ώς συνήθως είναι ανακατωμένες οι παλαιότερες με τις πρόσφατες. Με βλέπει πως παιδεύομαι και μου ζητά συγνώμη, αλλά έτσι τις της δώσανε. Το δέχομαι γιατί συμβαίνει συχνά. Ξεκάθαρα οι εξετάσεις δείχνουν έναν όγκο ύππτο για καρκίνο. Βλέπω ή καλύτερα αισθάνομαι γιατί δεν την κοιτώ στα μάτια το ανήσυχο βλέμα της και από πείρα  οι μύες του προσώπου μου δεν προδίδουν κανένα αίσθημα ανησυχίας. Της λέω να περάσει στο διπλανό μικρό δωμάτιο να την εξετάσω. ” Δεν είναι κάτι γιατρέ μου, έτσι δεν είναι;” επιμενει στο ερώτημα. ” Να τα δούμε όλα, της απαντώ” με κατάλληλη επαγγελματική πρόζα για αυτές τις περιπτώσεις.

Ο άνδρας ακίνητος , δεν έχει αλλάξει ούτε πόδι στο σταυροπόδι. Δεν μιλά και πριν μπω στο δωματιάκι να εξετάσω την ασθενή , τον βλέπω να πασπατεύει τα πλήκτρα του κινητού του.

Η κλινική εξέταση ήταν εύκολη στη διάγνωση και αφού προσπάθησα ώρα να την πείσω ότι πρέπει να κάνω παρακέντηση, και αφού στην έκκληση της προς τον άνδρα της δεν πήρε κάποια βοήθεια που να την ενθαρύνει να αποφύγει την διαδικασία, τελείωσα σωστά τη δουλειά μου όπως όφειλα. ” Δεν με πόνεσες γιατρέ. Μπράβο” “Αφού σας το είπα ο μαστός είναι σχετικά αναίσθητος” Βγαίνω από το δωματιακι με το υλικό της παρακέντησης και αρχίζω να γράφω το σχετικό παραπεμπτικό για το παθολογοανατομείο. ” Δεν με πόνεσε καθόλου” απευθύνεται στον άνδρα της. ” Ε, καλά δεν σ’ έφερα στον οποιοδήποτε” απαντά εκείνος, για πρώτη φορά δείχνοντας με καμάρι την κάποια συμμετοχή στη διαδικασία.

Της εξηγώ ότι υποπτεύομαι καρκίνο και πως πρέπει να κάνει κάποιες πρόσθετες εξετάσεις να ελέγξουμε την κατάσταση σ’ όλο το σώμα της και να χειρουργηθεί. Γυρνά προς τον άνδρα της. Αυτός δείχνει σαν να του έχει φταίξει αυτή που κάτι τέτοιο της συμβαίνει. Γυρνά προς τα εμένα ” Είστε σίγουρος γιατρέ;” ” Όχι 100%, θα περιμένω τη βιοψία, αλλά για να μην αργήσουμε ας γίνουν οι  πρόσθετες εξετάσεις ώστε να οριστεί, αν είναι το αποτέλεσμα θετικό, πιο σύντομα το χειρουργείο.”

Θέλει να μου κάνει και άλλες ερωτήσεις. Ο ανδρας της όμως σηκώνεται και μου λέει” Καταλάβαμε γιατρέ. Πές μου τι θα μας κοστίσει γιατί εμένα η επιχείρηση δεν πήγε καλά και δεν έχωπληρώσει το ταμείο και είμαι ανασφάλιστος, το ίδιο και η γυναίκα μου που την είχα ασφαλίσει πριν χρόνια όταν για λίγο δούλεψε στην επιχείρηση. ” Δύσκολα τα πράγματα” του απαντώ. ” Αν έχετε ΑΜΚΑ να επικοινωνήσω με συναδέλφους μου στον Άγιο Σάββα που είναι πολύ καλοί να σας εξυπηρετήσουν αυτοί.” “‘Οχι Γιώργο”,παίρνει με πάθος το λόγο η γυναίκα. “Δεν θέλω δημόσιο. Εκεί πέθανε ο αδελφός μου, δεν πάω” ” Τι θα κοστίσει γιατρέ;” “Κοιτάτε υπάρχει η λύση της κλινικής που είναι από την πρώτη κατηγορία, και κοστίζει αρκετές χιλιάδες και υπάρχει και μία αξιοπρεπεής μικρή που κοστίζει πολύ φθηνότερα. Ακριβώς δεν μπορώ να σας πω” . Ο άντρας, με το κουστούμι, τη γραβάτα και τα χέρια να κρατούν τα πέτα του σακακιού με ρωτά ξανά να του πω αναλυτικά τι θα του κοστίσει. Αυτό το παζάρεμα μπροστά στην ασθενή αρχίζει να μ’ εκνευρίζει. Του εξηγώ ότι μιλάμε χωρίς το οριστικό αποτέλεσμα. Άρα είναι πρόωρη όλη αυτή η συζήτηση. Και αυτή τη διακοπή της συζήτησης θέλω να την επιβάλω γιατί βλέπω τη γυναίκα να σκυμένη με το κεφάλι γυρτό προς τα κάτω τόσο από το βάρος της αρρώστιας που τη βρήκε, όσο και από τον εξευτελισμό που νιώθει που όταν αυτή βρίσκεται σ΄αυτή την κατάσταση ο άντρας της παζαρεύει το κόστος. Και η ίδια δεν είναι ντυμένη φτωχά, έχει περιποιημένα μαλλιά και νύχια. ” Κοιτάξτε ας έρθει η απάντηση της ιστολογικής, να ξαναδώ τη γυναίκα- μόνη της, δεν χρειάζεστε εσείς για να τις εξηγησω ορισμένα πράγματα ιατρικά και μετά – δεν υπαρχει βιασύνη έρχεστε και συζητάμε το οικονομικό πρόβλημα” ” Τι σου οφείλω γιατρέ” ¨Αφού θα χειρουργηθεί η γυναίκα , όλα θα υπολογιστούν στο χειρουργείο” Τράβηξε το χέρι από την τσέπη του , που μόλις τα ακροδάκτυλα είχε βάλει σ΄αυτήν και είπε ένα ευχαριστώ, ενώ η γυναίκα του τον παρατήρησε που δεν με πλήρωσε. Αλλα επειδή ήδη αισθανόταν πλήρως ξεγυμνωμένη μπροστά μου έχωντας όχι βγάλει τα ρούχα που φορούσε, ΄πως όταν την εξέταζα, αλλά τον κοινωνικό μανδύα που είχε πλάξει χρόνια τώρα για να καλύπτει την αξιοπρέπεια που ήθελε να δείχνει ότι διέθετε, ντροπιασμένη με εκείνη την αθέλητη ενοχή ακολούθησε τον άνδρα της που ήδη είχε ανοίξει την πόρτα, ξεχνώντας να με ρωτήσει πότε θα είνα έτοιμη η απάντηση.

Τελικά, όταν τα ρούχα της αξιοπρέπειας έχουν σκιστεί θα πρέπει ο γιστρός να κάνει πως δεν το καταλαβαίνει και αποδίδει τον δέοντα σεβασμό στην ασθενή και να την να προστατεύει απ΄αυτούς που τους την έχουν αφαιρέσει είτε είναι σύζυγοι, σύντροφοι ή στενοί συγγενείς. Να μάθουν οι νέοι γιατροί, ως να ελίσσονται σ΄αυτές τις περιπτώσεις. Οι παλαιότεροι στην πλειοψηφία τους δεν ασχολιόντουσαν απ’ αυτά τα θέματα, ας γίνει η νέα γανιά καλύτερη.

Όταν πριν μερικά χρόνια η Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία ανέδειξε την επικινδυνότητα της ατμοσφαιρικής μόλυνσης στις μεγάλες πόλεις μας εξαιτίας της καύσης των ξύλων, έγινα δέκτης προσπάθειας να περάσει το μήνυμα με κάπως χιουμοριστικό τρόπο. Και δέχτηκα και τηλεφωνήματα από ανθρώπους που σχετίζονται με την εμπορία καυσόξυλων ή τζακιών. Και όταν αναφέραμε ότι και η κυκλοφορία των ντίζελ αυτοκινήτων δεν έπρεπε να επιτραπεί στην Αθήνα, πέσαμε σε ένα τείχος αδιαφορίας. Το ίδιο όταν επισημάναμε ότι συνεχώς γίνονται ρουσφέτια για αύξηση του χρόνου κυκλοφορίας των ταξί.

Λοιπόν, όλοι μας πρέπει να κινητοποιηθούμε για το δικαίωμα να αναπνέουμε καθαρότερο αέρα. Με αύξηση των μη ρυπογόνων μέσων μαζικής μεταφοράς που να σε ταξιδεύουν με άνεση, με ευρύτερη χρήση των ποδηλάτων, με επέκταση του μετρό  και ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ με τον περιορισμό των οικοδομών και την ανάκτηση πολύ περισσότερων ελεύθερων χώρων πρασίνου.

Είναι έγκλημα αυτό που έγινε στα Τέμπη. Είναι μεγαλύτερο, όμως, αυτό που γίνεται με την ατμοσφαιρική ρύπανση!

Μόνο ένας άνθρωπος στις 100.000 αναπνέει καθαρό αέρα

Μελέτη και παγκόσμιος χάρτης για την ατμοσφαιρική μόλυνση από μικροσωματίδια PM2,5. Επιβαρημένη περισσότερο από όλες τις περιοχές της Γης η Κίνα και η Ινδία, ωστόσο μόλυνση καταγράφεται ακόμη και στον Αμαζόνιο και στη Σαχάρα

Η σωματική άσκηση ωφελεί υγιείς , αλλά και ασθενείς. Είναι γνωστό από επιδημιολογικές μελέτες ότι οι γυναίκες με καρκίνο του μαστού μετά τις θεραπείες αν ακολουθήσουν ένα καθημερινό πρόγραμμα μέτριας έως έντονης άσκησης, έχουν καλύτερες πιθανότητες για μεγαλύτερη επιβίωση.

Τώρα μία πειραματική μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Frontiers in Physiology, έδειξε ότι ουσίες που παράγονται από τη σύσπαση των μυών ειναι αυτές που μειώνουν την ανάπτυξη του όγκου και ακόμη μπορεί  να έχουν κυτταροκτόνο δράση στα καρκινικά κύτταρα.

Myokines derived from contracting skeletal muscle suppress anabolism in MCF7 breast cancer cells by inhibiting mTOR

Summary: There is strong evidence that physical activity has a profound protective effect against multiple types of cancer. Here, we show that this effect may be mediated by factors released from skeletal muscle during simulated exercise, in situ, which suppress canonical anabolic signaling in breas…

Οι δύσκολες συνθήκες εργασίας του προσωπικού, η πολύ μεγάλη αύξηση του κόστους διαμονής των ηλικιωμένων, τα πολύ αυξημένα κόστη ηλεκτρικού ρεύματος, φαγητού και μισθών, συνδυασένα μ’ ένα πολύ στενό κανονιστικό πλαίσιο λειτουργίας των γηροκομείων, έχει φέρει πολλά απ΄αυτά προ του φάσματος της πτώχευσης.

Οι πολιτικοί αντιδρούν σ΄αυτή την κατάσταση υποσχόμενοι νέες νομοθετικές πρωτοβουλίες.

Αλλά απ’ ότι φαίνεται αυτό που χρειάζεται είιναι μία ριζική επαναρύθμιση όλων των παραμέτρων που να μπορεί να κρατήσει σε πιο μακροχρόνια προοπτική την ασφαλή και ικανή λειτουργία των γηροκομείων, έτσι ώστε αυτά να προσφέρουν την κατάλληλη στους ηλικιωμένους φροντίδα.

ΕΠΙΚΡΙΣΗ:

Το πρόβλημα της φροντίδας του συνεχώς διογκούμενου αριθμού των υπερηλίκων στη χώρα μας είναι βέβαιο ότι θα αποτελέσει τα επόμενα χρόνια ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα του κράτους πρόνοιας. Θα πρέπει από τώρα να μελετήσουμε τα συμβάντα σε άλλες χώρες, να καταγράψουμε αναλυτικά τις ανάγκες και να σχεδιάσουμε τις πιο εφικτές και πλήρεις λύσεις. Σήμερα είναι η Γερμανια. Αύριο θα είναι η Ελλάδα.

Insolvenzen von Pflegeheimen: Pflege in Not

Die derzeitige Pleitewelle bestätigt, was eigentlich ohnehin schon lange klar ist: In der Altenpflege braucht es statt weiterer Reförmchen endlich einen großen Wurf.

Μία νέα επιδημία εξαπλώνεται ανάμεσα στους εξαρτημένους από ουσίες Αμερικανούς. Η ανάμειξη του κτηνιατρικού (για άλογα και μοσχάρια) ηρεμιστικού με την ονομασία Xylazin με την φεντανύλη (( ένα ισχυρό ππιοειδές).

Η εξάπλωση αυτού του μείγματος οφείλεται στο ότι είναι φτηνότερο στην αγορά και έχει ισχυρή επίδραση στον οργανισμό και τη συνείδηση του χρήστη (πλήρη ασυνειδησία).

• το Xylazin προκαλεί επώδυνες πληγές που μοιάζουν με χημικά εγκαύματα στο σημείο της ένεσης, αλλά και σε άλλα μέρη του σώματος. Προκαλούν κνησμό και οι ιστοί καίγονται. Αν αφεθούν χωρίς θεραπεία μπορεί να αρχίσουν να σαπίζουν, στη χειρότερη περίπτωση μπορεί να χρειαστεί να ακρωτηριαστούν τα άκρα.
• οδηγεί σε ώρες συσκότισης μετά την κατανάλωση, κατά τις οποίες οι χρήστες δεν μπορούν να αμυνθούν σε βιασμό ή ληστεία. Όταν οι άνθρωποι ανακτήσουν τις αισθήσεις τους, το υψηλό επίπδο της φαιντανύλης θα έχει φύγει και αυτό οδηγεί τους χρήστες να θέλουν ξανά τη δόση τους.
• είναι ηρεμιστικό και όχι οπιοειδές. Η ναλοξόνη που χρησιμοποιείται σε υπερβολική δόση οπιοειδών βοηθά κατά της φαιντανύλης, για παράδειγμα, αλλά όχι κατά της καταστολής με ξυλαζίνη.
• η απεξάρτηση από την ξυλαζίνη περιγράφεται ως πιο δύσκολη σε σχέση με τα οπιοειδή και οι ασθενείς υποτροπιάζουν ξανά στη χρήση. Δεν υπάρχει ακόμη ιατρικό πρωτόκολλο για τον χειρισμό της ουσίας

Οι θάνατοι απ’ αυτόν τον συνδυασμό έφτασαν από 2% στο 31% μέσα σε λιγότερο από 5 χρόνια.

Όλες οι μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες ανταγωνίζονται ποια θα βρει την καλύτερη θεραπεία ή το εμβόλιο για τη νόσο από τον κορωνοϊό (Covid-19). Το χρήμα που θα εισπράξουν θα είναι αμύθητο. Γι΄ αυτό και οι χρηματιστές έχουν βάλει τα λαγωνικά τους να εντοπίσουν ποιες εταιρείες έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να το επιτύχουν, ώστε να επενδύσουν στις μετοχές τους χρήματα. Ακόμα και ο Πρόεδρος Trump στην αρχή της πανδημίας ευλόγησε δημόσια τέτοιες πρακτικές.

Κι’ όμως, πριν μερικές δεκαετίες η πολιομυελίτιδα άφηνε δεκάδες χιλιάδες παιδιά ανάπηρα και αφαιρούσε χιλιάδες ζωές. Μόνο στις ΗΠΑ μεταξύ 1951-1954 παρουσιαζόταν, κατά μέσο όρο, 16.316 περιπτώσεις με παραλύσεις και 1.879 θάνατοι κάθε χρόνο από τη νόσο. Διεθνώς τα σχετικά νούμερα ήταν εκατοντάδες χιλιάδες. Μετά την εισαγωγή και τη διάδοση του εμβολίου από τον Τζόνας Έντουαρντ Σολκ,  η πολιομυελίτιδα εξαφανίστηκε από τον δυτικό κόσμο. Γι΄ αυτή την ανακάλυψη ο συγκεκριμένος γιατρός δεν δέχτηκε να λάβει καμία αποζημίωση.

Μία άλλη επίκαιρη περίπτωση είναι αυτή του καθηγητή λοιμωξιολογίας Didier Pittet που το 1994 στο νοσοκομείο της Γενεύης διαπιστώνει ότι το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό δεν πλένει καλά τα χέρια του, πηγαίνοντας από τον έναν στον άλλον ασθενή. Και η αιτιολογία  ήταν πως αν το έκαναν αυτό, θα ξόδευαν το μισό εργάσιμο χρόνο στο να πλένουν τα χέρια τους. Πνεύμα ανήσυχο, με τη βοήθεια φαρμακοποιού, παρασκευάζει μία ζέλη με βάση το οινόπνευμα και τη συσκευάζει σε μικρά πρακτικά φιαλίδια και την μοιράζει στο προσωπικό να αλείφουν τα χέρια τους. Οι λοιμώξεις στο νοσοκομείο  έπεσαν κατά 50%. Δημοσιεύει την πρόταση του στο φημισμένο περιοδικό The Lancet το 2000. Η ιδέα του γίνεται αποδεκτή διεθνώς και η Π.Ο.Υ. την υιοθετεί και την προωθεί.

Αυτό που έκανε ο Pittet (63 ετών σήμερα) είναι αυτά τα μικρά μπουκαλάκια που έχουμε όλοι αγοράσει από τα φαρμακεία ή τα super market.

Σήμερα περισσότερα από 20.000 νοσοκομεία σε 180 χώρες χρησιμοποιούν τη λύση του Pittet. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της Π.Ο.Υ., απ’ αυτή την εφεύρεση σώζονται κάθε χρόνο έως 8.000.000 άνθρωποι.

Το 2007 η Βασίλισσα της Αγγλίας του απονείμει παράσημο και το 2017 τιμάται με το βραβείο Robert Koch, μία από τις μεγαλύτερες επιστημονικές διακρίσεις της Γερμανίας.

Ο Pittet απέφυγε σκόπιμα να εκμεταλλευτεί την ιδέα του, δηλ. να την εξαργυρώσει με χρήματα, δηλώνοντας πως “Η υγιεινή των χεριών είναι πολύ απλή και πολύ σημαντική για να κατοχυρωθεί με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας”.

Πηγή είδησης σχετικά με τον καθ. Pittet: η Γερμανική Ιατρική Εφημερίδα.

Αντιπαθώ το να επαινώ, να προβάλω ή να διαφημίζω τον εαυτό μου (εκτός και αν αυτό προωθεί κάποια συγκεκριμένη κοινωφελή συλλογική προσπάθεια). Περισσότερο είμαι γνωστός για την αυτοειρωνεία μου και την ευχαρίστηση να ανατρέπω την όποια σοβαροφάνεια (όχι σοβαρότητα) συναντώ, καθώς τη θεωρώ μία αντιαισθητική και αντιπαραγωγική ιδιότητα. Όμως, θα παραβώ αυτή τη στάση μου εξαιτίας ενός ηλεκτρονικού επαινετικού για το πρόσωπο μου γράμματος ασθενούς, το οποίο με συγκίνησε ιδιαίτερα, αλλά παράλληλα – και αυτό είναι το κίνητρο της δημοσίευσης – μου έδειξε πτυχές της “άλλης πλευράς” αυτής του πως σε βλέπουν οι ασθενείς. Και γι΄αυτό διπλά ευχαριστώ τη φίλη Χρυσάφη για  την επιστολή της. ( Και πάλι συγνώμη για την προβολή των επαινετικών προς εμένα σχολίων) .

Αγαπητέ κύριε Φιλόπουλε,
Διαβάζω το Ιστολόγιο σας και νιώθω μεγάλη συγκίνηση και χαρμολύπη για την αποχώρησή σας από το Ε.Σ.Υ.Κατ΄ αρχάς, όσοι ασθενείς σας βιώσαμε από κοντά τον εξαντλητικό ρυθμό της εργασίας σας, δεν μπορεί παρά να χαιρόμαστε πολύ για τη σοφή σας απόφαση. Το οφείλατε στον εαυτό σας, στους δικούς σας ανθρώπους αλλά και στους μελλοντικούς ασθενείς σας.Λυπάμαι όμως για τον ΄΄Άγιο Σάββα΄΄ που θα είναι φτωχότερος, για τους ασθενείς που δεν θα έχουν τη δυνατότητα να τύχουν της ιατρικής σας φροντίδας και θλίβομαι που η Δημόσια Υγεία δεν εξασφάλισε τις κατάλληλες προϋποθέσεις για να κρατήσει τα καλύτερα παιδιά της.
Σας ευχαριστώ πολύ κ. Φιλόπουλε για την εμπιστοσύνη που μου εμπνεύσατε στα δύσκολα.
Σας ευχαριστώ γιατί μέσα σε ένα ποιοτικό και πολιτισμένο περιβάλλον, με την καλοκουρδισμένη ομάδα σας, σκύβατε και κεντούσατε πάντοτε στα σώματά μας με ενσυναίσθηση, υπευθυνότητα και επιστημοσύνη.
Σας ευχαριστώ για την ισότητα, τη δικαιοσύνη, την ανθρωπιά,το χαμόγελο αλλά και το χιούμορ με το οποίο δεχόσασταν όλα εμάς ΄΄τα κορίτσια΄΄ στα πρωινά αλλά και  απογευματινά ραντεβού αν και κατάκοπος μετά από χειρουργεία και δύσκολα περιστατικά.
Τι σπουδαίο έργο προσφέρατε σ΄ αυτό το μικρό γραφείο του 3ου ορόφου, το τόσο οργανωμένο αλλά και φροντισμένο με την αισθητική σας! Δεν ξεχνώ αυτή τη διακριτική μουσική υπόκρουση που έδινε μια ψευδαίσθηση κανονικότητας στη ζωή μας. Τι αντίθεση αλήθεια με άλλα χλιδάτα άχρηστα ιατρικά γραφεία! Σ΄ αυτόν τον ταπεινό αλλά τόσο δημιουργικό χώρο διαπιστώσαμε τη σεμνότητά σας αλλά και τη συστολή σας τολμώ να πω, όταν εκδηλώναμε την ευγνωμοσύνη μας και το θαυμασμό μας προς το πρόσωπό σας.
Σας ευχαριστώ για το ήθος σας, για τους ΄΄ανεμόμυλους του μυαλού σας΄΄, το μεστό, ουσιαστικό αλλά και καταγγελτικό λόγο σας για τα κακώς κείμενα. Θαυμάζω την κοινωνική σας συνείδηση και την εντιμότητά σας.
Σας ευχαριστώ επίσης για τα χρήματα απογευματινής επίσκεψης που μου επιστρέψατε γιατί – όπως δηλώσατε – η παρακράτησή τους ήταν παράνομη δεδομένου ότι ήταν λίγο μετά  το χειρουργείο. Η ταμίας επιστρέφοντας τα χρήματα αναφώνησε με θαυμασμό: ΄΄Αυτά μόνο ο Φιλόπουλος τα κάνει΄΄. Όσο για μένα, στο δρόμο της επιστροφής δεν μπορούσα να συγκρατήσω τα δάκρυά μου. Όχι βέβαια για τα χρήματα αλλά για τη επιβεβαίωση ότι υπάρχουν ωραίοι άνθρωποι!

Σας ευχαριστώ τέλος και για το ΄΄αρκαδικό σας ταμπεραμέντο΄΄ όταν υψώνατε τη φωνή για να στηλιτεύσετε το άδικο ή και ίσως να κρύψετε την ευαισθησία σας. Στόχος σας σε κάθε περίπτωση το καλό του ασθενούς! πόσο περήφανους μας κάνετε εμάς τους Λαγκαδινούς!
Ευγνωμονώ τον καρκίνο γιατί συνάντησα έναν υπέροχο ΑΝΘΡΩΠΟ – ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΑ !
Να είστε σίγουρος ότι φεύγετε έχοντας τόσο εξαίσια ΄΄χορέψει πάνω στο φτερό του καρχαρία΄΄ γεμάτος από τη λατρεία των ασθενών σας.
Εύχομαι στον νέο κύκλο της ζωής σας να συνεχίσετε να ονειρεύεστε και να υλοποιείτε τα όνειρά σας με την ίδια δύναμη, την ίδια μαχητικότητα, τις ίδιες αξίες μετατρέποντας ΄΄το φόβο του θανάτου σε οίστρο της ζωής΄΄.
Με απέραντη εκτίμηση και ευγνωμοσύνη
Χρυσάφη Χριστοδουλοπούλου

 

Μετά 32 χρόνια υπηρεσίας, αφήνω το Ε.Σ.Υ. πριν ακόμα έρθει ο καιρός μου για
συνταξιοδότηση. Είναι συνειδητή επιλογή ενός γιατρού από τη φουρνιά εκείνων που σήκωσαν
στις πλάτες τους το δημόσιο σύστημα υγείας δίνοντας του την επιστημονική και
αποδοτική λειτουργία που του άξιζε.

Εγκαταλείπω το Ε.Σ.Υ. ευτυχής και
υπερήφανος γιατί μετά 40 χρόνια μάχιμης ιατρικής, δεν έχει κατατεθεί κανένα παράπονο
για αντιδεοντολογική συμπεριφορά ή δεν έχω δεχτεί καταγγελία για ιατρικό λάθος,
αν και έχω εξετάσει δεκάδες χιλιάδες ασθενείς και έχω εκτελέσει τεράστιο αριθμό
επεμβάσεων, και μάλιστα για πολλά χρόνια εξαιρετικά δύσκολων και πρωτότυπων.

Θεωρώ
τίτλο τιμής που ποτέ δεν ζήτησα χρήματα για να περιθάλψω ασθενή, ούτε
εμπορεύτηκα τις καθυστερήσεις στις εισαγωγές ασθενών στην κλινική μου πουλώντας
διευκολύνσεις.

Είμαι ευγνώμων και υπερήφανος που υπηρέτησα τα περισσότερα
χρόνια σ’ ένα νοσοκομείο που το αγάπησα και στο οποίο είδα τους κόπους μου να
αποδίδουν καρπούς, ακόμα και όταν τελικά η νόσος ήταν πιο ισχυρή από τη δική
μου επιστημονική ικανότητα ή οι διάφορες καταστάσεις που ζούσα στη δουλειά συγκρουόντουσαν
με τη δική μου αντίληψη και ηθική και τις οποίες ανοικτά και χωρίς φόβο
καταπολέμησα ( συχνά με προσωπικά επώδυνο κόστος) .

Είμαι ιδιαίτερα υπερήφανος πως ό,τι έκανα, το
έκανα χωρίς πλάτες – χωρίς να το χρωστώ σε κανέναν- πάρα μόνο στη δουλειά και στο
μυαλό μου. 10 χρόνια υπήρξα μέλος στο Δ.Σ. του Νοσοκομείου και πότε δεν ζήτησα
κάτι για τον εαυτό μου ή για την κλινική μου. Οι περισσότεροι πρόεδροι και
διοικητές είχαν καλή σχέση μαζί μου, όχι γιατί άνηκα σε κάποιο κόμμα ή γιατί
τους καλόπιανα, αλλά γιατί πάντοτε οι απόψεις μου δεν έκρυβαν ιδιοτέλεια, ήταν
ειλικρινείς και βοηθούσαν στην καλύτερη λειτουργία του νοσοκομείου.

Είμαι συνειδησιακά
ήρεμος γιατί τόσο χρόνια δεν θυμάμαι να αδίκησα κάποιον συνάδελφο, να μην
βοήθησα όποιον μπορούσα ( χωρίς να τον κάνω να αισθάνεται υποχρεωμένος), να μην
στήριξα και ενίσχυσα τους νεότερους συναδέλφους ή όποιους μετά από καταγγελίες
αδίκως προσαγόντουσαν σε δίκες ή ανακρίσεις.

Είμαι ευτυχής που είδα το όνειρο μου
για τη δημιουργία της πρώτης αυτοδύναμης (πραγματικής) Μονάδας Ημερήσιας
Νοσηλείας να γίνεται πραγματικότητα και στη συνέχεια να βρίσκει υποστήριξη από
την Κα Μαριάννα Λάτση και να δημιουργείται το εξαιρετικό και πρωτότυπο Κέντρο
Ημερήσιας Νοσηλείας « Νίκος Κούρκουλος». Ένιωσα ιδιαίτερη ικανοποίηση
ακούγοντας και διαβάζοντας τα ενθουσιώδη σχόλια των ασθενών που «πέρασαν» από
αυτές τις μονάδες, που ήταν από τις πρώτες με πιστοποίηση κατά ISO και με αξιολόγηση του έργου τους από
τους ίδιους τους ασθενείς. ( Παρεμπιπτόντως:  αφού έδωσα σκληρές μάχες για να γίνει αποδεκτή
η πρόταση μου για την ΜΗΝ, κυρίως με τους συναδέλφους μου, αφού έφτιαξα μία
κλινική με την πιο δημοκρατική διαδικασία ( από τα κάτω και όχι από το
Υπουργείο), και αφού ανέλαβα τη διεύθυνση της, ελάχιστοι γνώριζαν ή γνωρίζουν
πως δεν κατοχύρωσα οργανική θέση σ΄ αυτήν, ούτε αμειβόμουνα επιπλέον ( έστω με
κάποιες εφημερίες επιπλέον), παρόλο που δούλευα διπλά και στην κλινική μου και
στην ΜΗΝ. Η χαρά της δημιουργίας ήταν για μένα η καλύτερη αμοιβή*. (Το ίδιο
ίσχυσε με την εθελοντική προσφορά μου στη λειτουργία και οργάνωση του ΕΚΑΒ, τα
πρώτα χρόνια που γύρισα μετά την ειδίκευση μου στη Γερμανία. Τα περισσότερα
πληρώματα ασθενοφόρων έχουν εκπαιδευτεί από το πρόγραμμα του οποίου είχα την
ευθύνη. Και ήταν δείγμα της ελληνικής φτώχειας που μας κατέστρεψε πως η
Πολιτεία δεν κατάφερε να με αξιοποιήσει όσο έπρεπε, γιατί τότε κανείς δεν είχε τόσες
γνώσεις για το σύστημα οργάνωσης και λειτουργίας της επείγουσας προνοσοκομεικής
φροντίδας όσο εγώ. Αλλά το ανέφερα ήδη: δεν άνηκα σε κάποιο κόμμα).

Σ’ όλη την
ιατρική σταδιοδρομία μου, εκτός από το ό,τι δεν προσέφυγα σε κόμματα, ούτε
προσωπικές γνωριμίες χρησιμοποίησα, ούτε υποτακτικός υπήρξα για να λάβω προσωπικά αξιώματα ( πάντα ήθελα και νομίζω τα κατάφερα να είμαι καλός γιατρός). Όμως οφείλω
να εκφράσω δημόσια την ευγνωμοσύνη μου σε μερικούς συναδέλφους, όπως ο αείμνηστος
σεμνός Ιωσήφ Παπάζογλου που μ’ έμαθε να κάνω σωστά τους μεγάλους λεμφαδενικούς
καθαρισμούς τραχήλου και λαγονο-μηρο-βουβωνικούς. Τον αείμνηστο Π.Π.Βασιλόπουλο,
που με τη δημοκρατική στάση και την προοδευτική αντίληψη του, με βοήθησε να μπω
σε βαθιά νερά εφαρμόζοντας μαζί του πρωτοποριακές και εξαιρετικά δύσκολες
επεμβάσεις ( λίγοι ξέρουν ότι εμείς κάναμε από τις πιο απαιτητικές επεμβάσεις
σε σαρκώματα μαλακών μορίων, εφαρμόσαμε πρώτοι την αφαίρεση του φρουρού
λεμφαδένα και ήμασταν από τους πρώτους που εκτελέσαμε λαπαροσκοπικές
επεμβάσεις κ.α). Το διάσημο διεθνώς  καθ.
Κ. Καρακούση που ως επισκέπτης στο νοσοκομείο είχε την υπομονή και την ευγένεια
(που χαρακτηρίζουν το σπουδαίο γιατρό) να με μυήσει, μιλώντας μου και εξηγώντας
μου κάθε λεπτομέρεια για 1.30 ώρα στα γραφεία των εξωτερικών ιατρείων, τον
τρόπο διεξαγωγής της βιοψίας του φρουρού λεμφαδένα, την εποχή που ακόμα στις
Η.Π.Α. πειραματιζόταν για την αποτελεσματικότητα του. Τον καθ Νίκ. Δοντά που με
εκτίμησε ιδιαίτερα και μου εμπιστεύθηκε μια σειρά από δραστηριότητες της
Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας και στη συνέχεια με τη δουλειά μου και τη
στήριξη του, ξεκινώντας από απλό μέλος και ανέβηκα όλη την ιεραρχία της
Εταιρείας για να καταλήξω να ηγούμαι σήμερα αυτής της μεγαλύτερης και παραγωγικότερης
ιατρο-κοινωνικής εταιρείας. Επίσης, να ευχαριστήσω την παρέα της βιβλιοθήκης,
όπου πριν με πνίξει η πολύ δουλειά, έβρισκα εκεί μία ομάδα φίλων συνεργατών (
όχι γιατρών) και με τις ολιγόλεπτες συζητήσεις μας ξεχνούσαμε τις έγνοιες μας.
Τέλος, να σημειώσω πως ήμουν ευτυχής, γιατί με όλο το προσωπικό του νοσοκομείου
είχα καλές σχέσεις και με το χιούμορ και τις κουβέντες μας κάναμε ο ένας τη ζωή
του άλλου  ευκολότερη ( Όλοι μιλάμε για
γιατρούς, αλλά εγώ εκτίμησα πολύ το νοσηλευτικό προσωπικό , τους διοικητικούς
και τους τεχνικούς του νοσοκομείου).

Και τώρα οι απαντήσεις στο ερώτημα: γιατί παραιτούμαι και συνεχίζω αλλού την ιατρική
σταδιοδρομία μου;

1)    Κουράστηκα υπερβολικά. Ο αριθμός των
ασθενών που βλέπω και χειρουργώ τα τελευταία χρόνια ξεπερνά και το πιο υψηλά αποδεκτό
όριο. Έχω φτάσει στο σημείο να μην θυμάμαι ποια γυναίκα εξέτασα και τι είχε. Τα
μάτια μου δακρύζουν από το συνεχές φως του διαφανοσκοπίου που τα κτυπούσε καθώς
πέρναγαν από μπροστά τους δεκάδες χιλιάδες μαστογραφίες όλα αυτά τα χρόνια. Πολλές
φορές αναρωτιέμαι πως είναι δυνατό με τόση δουλειά να μην έχω κάνει κάποιο
σοβαρό λάθος. Αν ήμουν θεοσοβούμενος θα έλεγα πως κάποιος Άγιος με προστατεύει.
Όμως, όταν το σκέφτομαι πάντοτε συνηθίζω να κτυπάω κάποιο ξύλινο αντικείμενο (
αντιεπιστημονικό; Ναι. Αλλά αν δεν κάνω τίποτε από τα δυο θα αναδυθεί ο
κομπασμός, κάτι που μου είναι εντελώς ξένο). Σε κάθε περίπτωση μόνο η καρδιά μου
ξέρει την αγωνία μου όταν κατά τις μεσημεριανές ώρες, αφού είχα εξετάσει
δεκάδες γυναίκες ( κάποτε έφταναν τις 120 στα πρωινά εξωτερικά ιατρεία ) ερχόντουσαν
τα δύσκολα περιστατικά, με τις σακούλες γεμάτες εξετάσεις, και ενώ  το κεφάλι μου βούιζε και πονούσε, προσπαθούσα να
συγκεντρωθώ και να δώσω λύσεις σε προβλήματα που άλλοι είχαν δυσκολευθεί. Κανείς
δεν καταλαβαίνει το φόρτο εργασίας που έχει συσσωρευτεί στις πλάτες γιατρών
όπως εγώ, με πολύχρονη παρουσία στη μάχιμη νοσοκομειακή ιατρική.

2)    Από την άλλη για πολλά χρόνια τώρα το
ΕΣΥ έχει πάψει να επανδρώνεται με νέους μόνιμους συναδέλφους. Θυμάμαι όταν
πρωτομπήκα ως επιμελητής Β, ήμουν δεν ήμουν 34 χρονών. Σήμερα στα νοσοκομεία μόνο
ηλικιωμένους συναντάς και ειδικευόμενους. ( Ο δε θεσμός των επικουρικών ιατρών
– που δίνουν δήθεν κάποια λύση- αποτελεί μία από τις μελανώτερες σελίδες στην
ιστορία του ΕΣΥ)

3)    Η ανθρώπινη παρακμή συνοδεύεται παράλληλα
από την απώλεια των πιο καλών ειδικευομένων, που αναχωρούν για το εξωτερικό,
αντί να κάθονται και να μαραζώνουν άνεργοι ή υποαπασχολούμενοι ή εξευτελιστικά
αμειβόμενοι στην Ελλάδα. Υπήρξαν συνάδελφοι Διευθυντές που προσπάθησαν  και κάποιοι προσπαθούν ακόμα να πάνε τα
χρόνια συνταξιοδότησης στα 70. Σ΄ αυτή την ύβρι απέναντι στη νέα γενιά εγώ δεν
θέλω να είμαι παρόν. Αρνούμαι να γερνάω μπλοκάροντας με την παρουσία μου μία
θέση που θα μπορούσε να την καταλάβει ένας νεότερος άνεργος συνάδελφος.

4)    Δεν υπάρχει πια όραμα στο ΕΣΥ. Υπάρχει
μόνο διαχείριση της μιζέριας, μεγάλα λόγια και ασκήσεις επί χάρτου ( τέτοιες που
προσωπικά μπορώ να φτιάχνω κατά παραγγελία τρεις την εβδομάδα).  Εξοικονόμηση πόρων, αλλά και παράλληλη σπατάλη:
μία σχιζοφρενική κατάσταση. Αδυνατώ πια να βλέπω ( και να συμμετάσχω) σε μία
διαχείριση χωρίς εξυπνάδα, πρωτοτυπία και αποτελεσματικότητα. Αρνούμαι μετά από
τόσες κατραπακιές που δεχτήκαμε ως χώρα να βλέπω το σύστημα να παραμένει αρχαιολιθικά
συγκεντρωτικό και κατ’ επέκταση κατάλληλο για πελατειακό αλισβερίσι.

5)    Αρνούμαι πια να με απαξιώνει βάναυσα
η Πολιτεία. Σήμερα όσο πιο καλός είσαι και ο κόσμος σε προτιμά, τόσο
περισσότερο τιμωρείσαι με το να δουλεύεις όπως στον 19^ο  αιώνα ( νύχτα πας δουλειά, νύχτα φεύγεις) με
παράλληλα προοδευτικά μειούμενες αποδοχές (μέσω συνεχών αλλαγών στα μισθολόγια,
αλλά και στην φορολόγηση των αμοιβών των απογευματινών ιατρείων). Αυτός ο
εξευτελισμός τέρμα. Η επιμονή μου να το παλεύω δεν άξιζε. Οι «παραπάνω» δεν
καταλαβαίνουν.

Τι θέλω να
κάνω από εδώ και πέρα:

1)    Να συνεχίσω την ιατρική σταδιοδρομία
μου αξιοποιώντας δημιουργικά την εμπειρία και τις ικανότητες μου, χωρίς να
εξοντώνομαι και χωρίς να απαξιώνομαι.

2)    Να μπορώ να διατηρήσω τις βασικές
αρχές της σωστής ιατρικής, χωρίς άλλες σκέψεις να επηρεάζουν την πρακτική μου

3)    Να μπορώ να έχω χρόνο με τις ασθενείς
μου, χωρίς να νοιώθω την πίεση του κόσμου που περιμένει απ’ έξω. Να μπορώ να τις
εξυπηρετώ χωρίς καθυστερήσεις, να τις εξηγώ με τον καλό τρόπο που κατέχω τα προβλήματα
τους και να τις στηρίζω όταν το έχουν ανάγκη.

4)    Να χειρουργώ λιγότερες ασθενείς,
χωρίς το άγχος να βγάλω τα πολλά χειρουργεία που περιμένουν στη σειρά.

5)    Να μπορώ να υλοποιήσω ένα σχέδιο που
έχω στα σκαριά για μια πιο μοντέρνα προσέγγιση των γυναικών και των ασθενών.

Θα τα
καταφέρω; Δεν ξέρω. Ξέρω μόνο πως δεν τα παρατάω εύκολα και πως ως σήμερα
συνηθίζω να αποφεύγω μάχες που δεν μπορώ να κερδίσω.

———————————————————————————————–

* Θα ήταν
παράλειψη να μην αναφέρω τη συμβολή στη δημιουργία της ΜΗΝ του φίλου Νίκου
Κορδιολή ( Δ/ντή ιατρικής υπηρεσίας και του Ν/Χ τμήματος στο νοσοκομείο μας και
μετέπειτα Διοικητή, με τον οποίον ακόμα παράγουμε κοινωφελές έργο στην Ε.Α.Ε.).