Τη δεκαετία του 70, φοιτητής της Ιατρικής, μαζί με τη γυναίκα μου και ένα ζευγάρι φίλων πήγαμε εκδρομή ένα Σαββατοκύριακο στη Χιλιαδού. Μία πολύ όμορφη παραλία και περιοχή στην κεντρική Εύβοια. Για διανυκτέρευση είχαμε πάρει τις σκηνές μας. Σε ένα μικρό τμήμα της τεράστιας παραλίας υπήρχε η μικρή παραλία των γυμνιστών. Πήγαμε εκεί. Ήμασταν εμείς και δύο – τρεις παρέες, η μία σε μεγάλη απόσταση από την άλλη. Περάσαμε πολύ καλά, πράγματι κοντά στη φύση.

Πριν τρία χρόνια αποφασίσαμε με την γυναίκα μου να επισκεφτούμε ξανά, μετά από τόσα πολλά χρόνια, τη Χιλιαδού και να κάνουμε εκεί το μπάνιο μας. Φτάνοντας, θυμηθήκαμε αρκετά, αλλά όχι όλα για την τοποθεσία. Μετά από τόσα χρόνια η μνήμη εξασθενίζει. Στην τεράστια παραλία (φώτο πάνω) υπήρχαν 2-3 λουόμενοι, ο ένας σε απόσταση 100-200 μέτρα από τον άλλο. Ψάξαμε την παραλία των γυμνιστών, αλλά δεν μπορούσαμε να θυμηθούμε που ήταν. Βλέποντας κάποιους ανθρώπους στην άκρη της μεγάλης παραλίας, θυμήθηκα πως “οι γυμνιστές” ήταν μετά από μία προσεκβολή της ξηράς, σε μία μικρή παραλία (φώτο κάτω), απομονωμένη από την άλλη, τη μεγάλη. 

Τραβήξαμε προς τα εκεί και μόλις ανεβήκαμε το δρομάκι ανάμεσα στα βράχια και τα δένδρα, αντικρίσαμε ένα σοκαριστικό θέαμα . Η μικρή παραλία ήταν όλη κατειλημμένη από ανθρώπινα κορμιά, τόσα πολλά που δεν φαινόταν αν η παραλία είχε άμμο ή βοτσαλάκια. Υπήρχε τόσο πλήθος, όλοι γυμνοί, τόσο κολλητά ο ένας στον άλλο, που αν κάποιος ήθελε να αλλάξει πλευρό, έπρεπε όλοι μαζί να τον ακολουθήσουν, για να τον διευκολύνουν. Μείναμε άφωνοι. Δεν είναι δυνατόν, σκεφτήκαμε, Αν η έκφραση σαρδέλες παστωμένες χρησιμοποιείται για να περιγράψει το στριμωξίδι, το θέαμα που είδαμε ( οι γυμνιστές του 2011 στη Χιλιαδού) είναι περιγραφικά ένα σκαλί παραπάνω για το απόλυτο στρίμωγμα, για το πάστωμα σε κενό οξυγόνου. Στη θάλασσα, δε, κολυμπούσαν 4-5 άτομα.

Γυρίσαμε στην μεγάλη παραλία και απολαύσαμε το μπάνιο και την ηλιοθεραπεία μας, μόνοι μας. Για ώρα μετά, ακόμα και στο αυτοκίνητο κατά την επιστροφή μας, επανερχόταν η συζήτηση για το απίστευτο θέαμα που αντικρίσαμε. Και προσπαθούσαμε να το ερμηνεύσουμε. Σίγουρα δεν έχει κανένα στοιχείο απόλαυσης, ούτε θαλάσσιας αναψυχής. Δεν μπορέσαμε να βγάλουμε συμπέρασμα. Ίσως να χρειάζεται βοήθεια από ψυχίατρο, όπως ισχυρίζεται ένα άρθρο σε ιστοσελίδα που ασχολήθηκε με το παρόμοιας φύσης φαινόμενο των διακοπών όπου περνάς την ημέρα σου ξαπλωμένος σε μία ξαπλώστρα, κολλητά ο ένας δίπλα στον άλλο. (Το άρθρο το διάβασα από κοινοποίηση της φίλης Σοφίας Νέτα στο facebook και μου έδωσε αφορμή να διηγηθώ αυτή την εμπειρία).

Διασχίζοντας αυτές τις ημέρες την Ελλάδα, θα συναντήσουμε σε περίοπτες θέσεις των δρόμων εναέρια ή επιτοίχια πανό ή μεγάλες αφίσες με περιεχόμενο σχεδόν ομοιόμορφο: “ Πανωχωρίτικο γλέντι”, “ Κατωχωρίτικα 2015″, “ Μεγάλο γλέντι στο Δυτικοχώρι”, “ Η Μπόλη Ζώλα και ο Χρυσοβαλάντης Τζήβης στο πανηγύρι του Ανατολικοχωρίου”. 

Αυτός ο καταιγισμός ενημέρωσης ξεκινά από τα μέσα Ιουλίου και κορυφώνεται έως τις 15 Αυγούστου, περίοδο που κάθε χωριό και πανηγύρι, κάθε πανηγύρι και οι καλύτεροι μουσικοί της περιοχής, κάθε γλέντι και κάποια αναφορά στην παράδοση, που συνήθως κρατά από την Τουρκοκρατία.

Και στο χωριό που έχω το εξοχικό, έχει το πανηγύρι του. Και μαζεύει και πολύ κόσμο.

Πήγα δύο φορές. Τρίτη δεν ξαναπάω. Όχι γιατί οι άνθρωποι δεν μου αρέσουν ή είμαι ακοινώνητος. Απλά δεν μπορώ να διασκεδάσω με αυτό τον τρόπο.

Δεν μπορώ το στριμωξίδι. Βρίσκω παράταιρες τις “τουαλέτες” που φορούν πολλές από τις γυναίκες που κυκλοφορούν ανάμεσα στα τραπέζια και στην πίστα.

Δεν καταλαβαίνω τον κώδικα ανδροπρεπούς συμπεριφοράς στην πίστα και στο κέρασμα.  Δεν μου αρέσουν τα περίεργα βλέμματα των περισσοτέρων, έτοιμα να αποθανατίσουν κάποια κίνηση, έκφραση ή συμπεριφορά των άλλων, για να έχουν να λένε. 

Αλλά κυρίως αδυνατώ να ανεχθώ αυτό το είδος της μουσικής που έχει επικρατήσει πλήρως στην ελληνική επαρχία. Με όργανα στο διαπασών, σε ψηλούς τόνους και με μελωδίες ανατολίτικες, όλες ίδιες από το διακεκομμένο τρόπο παιξίματος των οργάνων και από τα ” έκο” – όπως τα λένε- στις φωνές των τραγουδιστών. Ένα αδιάκοπο τραύλισμα οργάνων και φωνών, με ένα ρυθμό ντιπι – ντίπι – ντίπι – ντίπι, που μπορεί να το χορέψεις ως συρτό, σέικ, μπόσα-νόβα και ότι άλλο θέλεις ( και ανατολίτικο βεβαίως). 

Όσο για τους στίχους, διηγούνται το πόσο εξαιρετικής ομορφιάς είναι η τοπικής καταγωγής κοπελιά, πόσο σεβντά διαθέτει ο κοπελιός, πως σφάζουν μαχαίρια τη καρδιά του, πόσο ωραίο είναι το παράνομο νταραβέρι ( με γειτόνισσα, πιτσιρίκα, κουμπάρα κ.ο.κ) και πόσο μπελαλής (αετός) είναι ο χουβαρντάς γλεντζές και διάφορα παρεμφερή για την άδικη στην αγάπη και στην αναγνώριση του καλού παιδιού κοινωνία

Και δώστου το βιολί να ξύνει τους ήχους και το κλαρίνο να ξεπερνάει την οκτάβα της τσιρίδας.

Και όλο αυτό να κρατά μέχρι να ξημερώσει. Να φανεί ότι το ξενυχτήσαμε.

Και να ακούς τους ηλικιωμένους από δίπλα να διηγούνται το τι τρικούβερτα γλέντια κάνανε στην εποχή τους.

Βέβαια, αν είσαι ντόπιος που έχει φύγει και σπάνια έρχεσαι πίσω στο χωριό, αυτή είναι μία καλή ευκαιρία να συναντήσεις τους συγγενείς και φίλους σου. Και αυτό είναι το καλό της όλης ιστορίας.

Επίσης, ένα ακόμα καλό είναι πως οι εκπολιτιστικοί σύλλογοι που διοργανώνουν τα πανηγύρια, μπορούν μέσω των εισπράξεων που κάνουν να χρηματοδοτήσουν τις δραστηριότητες τους, προς όφελος του χωριού. 

Σε κάθε περίπτωση, όμως, θα μπορούσε τουλάχιστο η μουσική επένδυση της εκδήλωσης να ήταν στοιχειωδώς ανεκτή. Όσο για τις συμπεριφορές των συμπολιτών μας που ανέφερα ότι με ενοχλούν, αυτές δεν αλλάζουν, Πάντα υπήρχαν και θα υπάρχουν. Και στο κάτω – κάτω μ’ ένα ποτήρι κρασί τις διασκεδάζεις κιόλας.

Προχθές το βράδυ έτρωγα σε μία
ταβέρνα και δίπλα μου κάθισε μια παρέα τραπεζικών και δημοσίων υπαλλήλων, όπως
κατάλαβα. Μια κυρία στη συζήτηση μετά απολύτου βεβαιότητας ισχυριζόταν ότι
εμείς φταίμε και όχι οι πιστωτές, πως το σωστό είναι ότι αφού χρωστάς πρέπει να
πληρώνεις και πως οι ξένοι δεν είναι ψεύτες και πολιτικάντηδες όπως οι δικοί μας
πολιτικοί.

Η άποψη της κυρίας είναι δυστυχώς αρκετά
διαδεδομένη στους συμπολίτες μας. Την αποδίδω στο συνδυασμό του συνδρόμου υπάκουου μαθητή σε ενήλικες και της χαμηλής αυτοεκτίμησης. Κάτι
που ενισχύεται και από την ιδιαιτερότητα των πολιτικών μας να αρνούνται τη δημόσια
αναγνώριση των προσπαθειών των αντιπάλων τους.

Τόσο ο Γ, Παπανδρέου (Γ.Π), όσο και ο Α.
Σαμαράς είναι βέβαιο ότι προσπάθησαν να διαπραγματευτούν. Το ίδιο και ο Α.
Τσίπρας. Ο καθένας το έκανε με το δικό του τρόπο και με τους δικούς του
αξιακούς κανόνες. Δυστυχώς, όλοι τους έκαναν τα σφάλματα να θεωρήσουν καλοπροαίρετους τους συνομιλητές τους από την άλλη Ευρώπη και να μην έχουν επιτύχει μία εθνική συναίνεση.

Ένα ακόμα παράδειγμα που
ενισχύει τις παραπάνω απόψεις αποτελεί το σημερινό δημοσίευμα στην γερμανική συντηρητική
εφημερίδα Die
Welt
am
Sonntag. Με τίτλο : Wolfgang Schäuble – Υπουργός Οικονομικών
για μισές αλήθειες, η εφημερίδα παρουσιάζει ένα άρθρο σχετικά με το τι συνέβη
την περίοδο που ο Γ.Π. συζήτησε την ιδέα του για δημοψήφισμα με τους Ευρωπαίους
αξιωματούχους στις Κάνες.

Ο Schäuble ισχυρίστηκε
στην Γερμανική Βουλή ότι δεν είχε καμία εμπλοκή στην ακύρωση του δημοψηφίσματος
που αιφνιδίως είχε προτείνει ο Γ.Π. και πως η Μέρκελ βοήθησε διορθώνοντας
το ερώτημα που θα ετίθετο για επιλογή.

Ο Γερμανός υπουργός
σύμφωνα με τον αρθρογράφο λέει μισές αλήθειες. Γράφει πως ότι ο Γ.Π. τους είχε
ενημερώσει τον Σεπτέμβριο για την ιδέα του και εκείνοι του ζήτησαν να περιμένει
για να καταλήξουν κάποιες διαδικασίες που ήταν εν εξελίξει για το πρόγραμμα (
άρα δεν τους αιφνιδίασε). Στη συνέχεια ο Γ.Π. ανακοινώνει δημόσια την πρόθεση
για δημοψήφισμα στις 31 Οκτωβρίου 2011. Στις 2 Νοεμβρίου γίνεται η συνάντηση στις
Κάνες. Είναι παρόν και ο Ομπάμα ισχυρίζεται ο Σόϊμπλε. Δεν λέει την αλήθεια
σημειώνει ο αρθρογράφος. Ο Ομπάμα έφτασε στις Κάνες την άλλη ημέρα. Στη
συνάντηση των Κανών η Άγκελα Μέρκελ είναι με το πλευρό των Ελλήνων και πράγματι
κάνει μία διόρθωση στο ερώτημα, προσθέτοντας την πρόταση πως η υιοθέτηση του προγράμματος
διευκολύνει  τη συμμετοχή στο Ευρώ. Η
έκπληξη έρχεται στη συνέντευξη τύπου, μετά τη συζήτηση, όπου ο Σαρκοζί αναφέρει αιφνιδιαστικά ότι το ερώτημα του δημοψηφίσματος θα είναι ΝΑΙ ή ΟΧΙ στο ευρώ και προς μεγάλη δυσαρέσκεια του Γ.Π. η Άγκελα Μέρκελ
σιωπά.

Στη συνέχεια ο Γ.Π.
ανατράπηκε από δικούς του ανθρώπους, ισχυρίζεται ο Schäuble. Δεν λέει όλη την
αλήθεια γράφει ο αρθρογράφος και αποκαλύπτει, με βάση σχετικά απόρρητα έγγραφα,
ότι μόλις ο Γερμανός υπουργός έμαθε για το δημοψήφισμα έδωσε εντολή στο αρμόδιο
τραπεζικό ίδρυμα να σταματήσει τις πληρωμές προς Ελλάδα. Χωρίς την αναιτίως
διακοπείσα  6^η δόση η
κατάσταση θα ήταν άσχημη για τη χώρα μας λέει στον αρθρογράφο ο Γ.Π. Και με
βάση αυτή την οικονομική κίνηση του

Schäuble

υπήρξε μία ομάδα βουλευτών του ΠΑΣΟΚ που έριξαν τον Γ.Π. ( με
πρωταγωνιστή τον Ε. Βενιζέλο που είχε κατ’ ιδίαν κατηχηθεί σχετικά από τον κ. Μπαρόζο).

Η ιστορία λοιπόν
επαναλαμβάνεται. Πάλι οικονομικός αποκλεισμός, από τους έντιμους πιστωτές (δηλ
τον Schäuble) και πάλι γενίκευση του ερωτήματος του δημοψηφίσματος. Η διαφορά
είναι πως αφού το κυβερνητικό κόμμα δεν διαθέτει πρόθυμους για να ρίξουν τον
πρωθυπουργό, πρέπει να κινητοποιηθεί η αντιπολίτευση. Στόχος η δημιουργία
κυβέρνησης τεχνοκρατών για να υπογραφεί η όποια συμφωνία εξασφαλίζει καλύτερα
τα συμφέροντα των πιστωτών. Έτσι απλά με ή χωρίς συγκατάθεση του λαού.

��U���>

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ 1η

Όταν ένα επιστήμονας δημοσιεύει μία μελέτη ή ένα σχόλιο οφείλει να αναφέρει αν υπάρχει κάποια σχέση η οποία θα μπορούσε να επηρεάσει την κριτική ή τον τρόπο μελέτης. Με άλλα λόγια να δηλώσει ότι δεν υπάρχει “σύγκρουση συμφερόντων”. Και είναι λογικό γιατί ένας αδρά επιδοτούμενος επιστήμονας από μία φαρμακοβιομηχανία δεν είναι επιτρεπτό να κρύβει αυτή τη σχέση του όταν σχολιάζει ή μελετά κάποιο φάρμακο που παράγει η φαρμακευτική που τον πληρώνει. 

Έτσι πιστεύω ότι και στα ΜΜΕ, ιδίως τα τηλεοπτικά, θα έπρεπε να υπάρχει το τελευταίο διάστημα συνεχώς ένας υπότιτλος στην οθόνη που να γράφει: οι ιδιοκτήτες του καναλιού θα χάσουν χρήματα και μπορεί να αντιμετωπίσουν διώξεις από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ.  

Έτσι οι τηλεθεατές θα γνωρίζουν ότι υπάρχει σύγκρουση ή προκατάληψη κάποιων καναλιών με ένα κόμμα.

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ 2η

Θεωρώ πολιτικό λάθος που ο κ. Τσίπρας δεν άδραξε την ευκαιρία που άθελα του προσέφεραν Ν.Δ. και Κ.Κ.Ε. στη Βουλή και δεν έβαλε δύο ερωτήματα προς κρίση στο δημοψήφισμα: ένα για την πρόταση των θεσμών και ένα δεύτερο για το αν θέλει ο ψηφοφόρος να παραμείνει στην Ευρωζώνη, ναι ή όχι. 

Γιατί καλό είναι να είσαι Ευρωπαίος, αλλά πόσο καλό κάνει στον Έλληνα να πει ΝΑΙ σε ένα ερώτημα που πρακτικά αφορά μία δανειακή σύμβαση και όχι κάτι θεωρητικό σχετικά με το που θέλουμε ν’ ανήκουμε;

Μήπως το δίλημμα περί παραμονής ή όχι στο ευρώ και στην Ευρώπη, συσκοτίζει και παραπλανά τους Έλληνες; Και αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό, γιατί μετά την απομάκρυνση από το ταμείο ( συγνώμη, από την κάλπη), ουδέν λάθος αναγνωρίζεται.

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ 3η

Ενώ πολλοί κατηγορούν το  κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ για κρυφή ατζέντα, οι εκπρόσωποι του και ιδιαίτερα ο πρόεδρος του, έκαναν το παν για να συμβιβαστούν με τους πιστωτές. 

Από την άλλη είναι εμφανές ότι δεύτερη επιλογή επεξεργασμένη δεν είχαν, ούτε έχουν. Και όφειλαν να έχουν, να την γνώριζε ο λαός και να τον είχαν προετοιμάσει κατάλληλα. Οι πιστωτές δεν είναι τίποτα συμμαθήτριες της Κοκκινοσκουφίτσας. Είναι λύκοι ολκής και πεπειραμένοι στην πολιτική ίντριγκα και στα παιχνίδια εξουσίας. Επίσης είναι αυτοί που έχουν τα μέσα για να μας εκβιάζουν.

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ 4η:

Όταν ο κ. Καραμανλής ( ο συχωρεμένος) είχε πρόβλημα με την επιθετική πολιτική της Τουρκίας και το πάλευε σε οργανισμούς και με τις φιλικές κυβερνήσεις, βγήκε ο πολιτικός αντίπαλος του και ζήτησε να βυθίσει το Χόρα ( το ερευνητικό σκάφος των Τούρκων). Αυτή η απαίτηση διευκόλυνε σημαντικά τον κ, Καραμανλή να χειριστεί καλύτερα το θέμα.

Όταν ο κ. Αντώνης Σαμαράς διαπραγματευόταν με τους πιστωτές, που του ζητούσαν συνεχώς πιο σκληρά μέτρα, έβγαινε ο κ. Τσίπρας και φώναζε για μονομερή διαγραφή του μνημονίου. Αυτό διευκόλυνε την προσπάθεια του κ. Σαμαρά να επιμένει σε καλύτερη μεταχείριση επισείοντας τον “μπαμπούλα” του ΣΥΡΙΖΑ.

Τώρα που ο κ. Τσίπρας προσπαθεί να μη δεχτεί μία ομολογουμένως σκληρή συμφωνία και να επιτύχει μια καλύτερη λύση στο θέμα του χρέους, ποια ήταν η στάση των πολιτικών αντιπάλων του; Του έδωσαν στήριξη ή τον άφησαν ξεκρέμαστο; Έτσι που να μην έχει από που να πιαστεί και να καταφύγει στο δημοψήφισμα; 

( Σκεφτείτε τι εντύπωση προκαλεί στους ξένους όταν όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης τρέχουν στις Βρυξέλλες και συμφωνούν με αυτούς και όχι με τον πρωθυπουργό. Δεν είναι λογική η σκέψη των ξένων ότι εύκολα θα ξεμπερδέψουν με τον “ζόρικο” πιέζοντας οικονομικά και βοηθούμενοι από τους Έλληνες πολιτικούς της αντιπολίτευσης; Και αυτό τους εξυπηρετεί πολύ, γιατί έτσι θα είναι πιο εύκολο να περάσουν τελικά την πιο συμφέρουσα γι’ αυτούς  λύση).

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ 5η:

Σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να κατηγορεί τον κ. Παπανδρέου για την επιλογή του να επιδιώξει δημοψήφισμα για το μνημόνιο.

Αυτού του είδους η δικαίωση του Γ.Παπανδρέου, δεν του αφαιρεί την εξαιρετικά μεγάλη ευθύνη της λανθασμένης διαχείρισης του χρέους. Υπήρξε ο μη κατάλληλος άνθρωπος σε μία κρίσιμη περίοδο. Ακόμα και η χρεωκοπία τότε θα είχε πιο ευεργετικές επιπτώσεις για τον λαό, απ’ ό,τι αυτά που ακολούθησαν.

Η εντυπωσιακή διαφορά είναι ότι ο κ. Παπανδρέου έπεσε από τους ανθρώπους του δικού του κόμματος, τους “φίλοευρωπαίστες”, και αυτό πρέπει να μην το ξεχνάμε. Να διδασκόμαστε το πως και το ποιοι αλλοίωσαν την λαϊκή εντολή (οι περισσότεροι χάθηκαν εκκωφαντικά ως ανύπαρκτες πολιτικές οντότητες).

Έπρεπε να γίνει αυριανό δημοψήφισμα; Πιστεύω πως όχι. Αλλά για να αποφευχθεί έπρεπε να βοηθήσουν πολλοί, ιδιαίτερα από το “εσωτερικό μέτωπο”

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ 6η

Εκτιμώ ότι είναι μία τρομακτική ιδεοληψία αυτή η ιστορία με το ευρώ. Αν υπήρχε ιδεοληψιομέτρο οι φανατικοί του ευρώ αφήνουν πολύ πίσω σε βαθμολογία τους αντίστοιχους ιδεοληπτικούς της αριστεράς. Και ένα απλό – για να είναι κατανοητό- επιχείρημα γι΄αυτό τον ισχυρισμό είναι πως μετά από 10 χρόνια στην Ευρωζώνη η μοίρα μας είναι χειρότερη και οι προοπτικές μας απελπιστικές.

Οι Δανοί, οι Άγγλοι, οι Νορβηγοί και άλλες χώρες της Ευρώπης που δεν έχουν σχέση με το ευρώ έχουν καταστραφεί;

Όποιος δεν καταλαβαίνει τη λάθος αρχιτεκτονική της Ευρωζώνης και τα συμφέροντα που εξυπηρετεί, τα οποία σε συνδυασμό με τα δικά μας λάθη οδήγησαν εκεί που οδήγησαν τη χώρα ( και θα οδηγήσουν και άλλες στη συνέχεια)  δεν έχει καμία σχέση με Ευρώπη, όσο και να φωνάζει πως είναι Ευρωπαίος.

Οι ιδέες των παράλληλων νομισμάτων ( και ευρώ και δραχμή) με κανονισμούς και αρχιτεκτονική σωστούς μπορεί να αποτελέσει μία συμφέρουσα εναλλακτική λύση. Με μοναδικό προαπαιτούμενο την σημαντική ελάφρυνση του χρέους. Υπάρχουν χώρες, όπως η Ελβετία ή η Αγγλία που εταιρείες και πολίτες μπορεί να συνδιαλλαγούν και με τα δυο νομίσματα. Γιατί ο τουρισμός, οι συγκοινωνίες, τα λιμάνια και όποια εταιρεία επιθυμεί να μην έχει ισολογισμούς και γενικότερα να πορεύεται στο ευρώ, κάτι που θα δεχόταν και η Γερμανία, και η συναλλαγή με τη δραχμή να είναι υποχρεωτική για όποιον το ζητήσει;

Δεν είμαι οικονομολόγος, αλλά ξέρω ότι το νόμισμα είναι μέσο, δεν είναι ο σκοπός.

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ 7η: 

Πολλοί μιλούν για νέο διχασμό. Είναι τόσο κουτή η σκέψη πως οι πολίτες έχουν όρεξη για τέτοιους διχασμούς που κάνει τους “πολιτικούς” , “δημοσιογράφους” και “αναλυτές” που την προωθούν απλά γλαφυρούς. Ο διχασμός είναι στρατηγική καλά σχεδιασμένη από συγκεκριμένες μειοψηφίες για να πετύχουν τους ιδιοτελείς σκοπούς τους. Σας φαίνεται πως αυτή την εποχή ο λαός θα ακολουθήσει κάτι τέτοιο;

Και αυτός που θα ψηφίσει ΝΑΙ και αυτός που θα ψηφίσει ΟΧΙ την άλλη ημέρα θα έχουν τις ίδιες σκοτούρες βιοπορισμού για τους ίδιους και τις οικογένειες τους.

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ 8η: 

Το πιο αστείο που συχνά ακούγεται είναι το λόμπι της δραχμής που συντονισμένα και αποτελεσματικά κινεί τα νήματα για να βγούμε με “σατανικό” τρόπο από το ευρώ. Και αυτό για να μπορέσει να αγοράσει γη και περιουσίες φτηνά με τα χρήματα που έχει βγάλει έξω.

Και είναι αστείο γιατί σήμερα με το ευρώ πουλιούνται γη, ακίνητα, εταιρείες ( π.χ. τράπεζες) ντιπ παρά. Τη δραχμή θα περίμεναν; Εξάλλου και στο ευρώ να μείνουμε σε λίγα χρόνια όλα θα βγουν σφυρί για κέρματα ( Και μη ξεχνάμε πως στην επισήμανση κάποιων ότι οι διαχειριστές κρατικής περιουσίας θα μπορούσαν να κατηγορηθούν για απιστία πουλώντας τα πάντα πάμφθηνα, φτιάχτηκε νομοθετική ρύθμιση που τους καλύπτει και τους απαλλάσσει από αυτές τις ευθύνες)

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ 9η:

Έχω ζήσει πολλά χρόνια στη Γερμανία, έχω ζήσει πολλούς μήνες στην Ιταλία, Συνεννοούμαι σε τρεις ευρωπαϊκές γλώσσες. Έχω επισκεφθεί δεκάδες ευρωπαϊκές πόλεις και έχω συνεργαστεί με πολλούς συναδέλφους μου και άλλους επιστήμονες σε διάφορα ευρωπαϊκά συνέδρια και ομάδες εργασίας. 

Το ΝΑΙ ή το ΟΧΙ δεν με κάνει Ευρωπαίο.

Είμαι Ευρωπαίος, γιατί είμαι Έλληνας.

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ 10η:

Είτε με ΝΑΙ, είτε με ΟΧΙ τα επόμενα χρόνια θα είναι εξαιρετικά δύσκολα. Ας είμαστε έτοιμοι για θυσίες, ώστε να σωθούν τουλάχιστον οι νεότερες γενιές. Γι’ αυτό συναινώ σε μεταρρυθμίσεις του κράτους και του τρόπου αντιμετώπισης των αναπτυξιακών προβλημάτων, με μόνη προϋπόθεση να μην παραχωρήσουμε εθνικό πλούτο σε ξένα χέρια, να υπάρχει δικαιοσύνη και τις περικοπές και τις μεταρρυθμίσεις να τις κάνουμε μόνοι μας. Όσοι πιστεύουν ότι δεν μπορούμε να τα καταφέρουμε, προσφέρουν αρνητικές υπηρεσίες στον τόπο. 

Συμπερασματικά: Ψηφίστε ότι νομίζετε καλό για την πατρίδα. Κάντε το χωρίς πάθος και με πολύ θάρρος. Προσωπικά δεν θέλω να πείσω κανέναν για το τι είναι το σωστό. Η ψήφος είναι σε τελική ανάλυση ατομική ευθύνη. Τα αποτελέσματα της, όμως, έχουν επίδραση σε όλους.

Ένα δημοψήφισμα που ανάγλυφα δείχνει το πόσο μακάριοι είμαστε.

Οι μεν θέτουν το ερώτημα έγκρισης για μία σύμβαση η οποία δεν αποτελεί επίσημη απόφαση και που η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών δεν πρόκειται να την έχει διαβάσει.                                            

Οι άλλοι θα προσέλθουν στις κάλπες για να απαντήσουν σ’ ένα δίλημμα που υπάρχει μόνο στο μυαλό τους και όχι στο ψηφοδέλτιο (Μένουμε ή φεύγουμε από την Ευρώπη).                          

Μ΄αυτά και με άλλα ή μας ψεκάζουν ανηλεώς ή έχουμε τέτοια φτώχεια που η κληρονομιά της βασιλείας των ουρανών ανήκει δικαιωματικά μόνο σε μας.

Πριν πολλά χρόνια, γυρίζοντας από το εξωτερικό όπου είχα
συμμετάσχει σ’ ένα συνέδριο, βρήκα στο σπίτι μου έναν αδύνατο νεαρό να βάφει τα
κάγκελα του σπιτιού μου. «Ποιος είναι αυτός;» ρώτησα τη γυναίκα μου. « Ο
Βασίλης» μου απάντησε. « Γυρνούσε στο δρόμο και ζητούσε δουλειά. Τον λυπήθηκα
και τον έβαλα να φρεσκάρει το χρώμα στα κάγκελα». Απόρησα με το θάρρος της να
βάλει έναν άγνωστο στο σπίτι. Ο Βασίλης ήρθε με το πρώτο κύμα μεταναστών από
την Αλβανία, τότε που άνοιξαν τα σύνορα. Δούλευε αγόγγυστα, όσο υπήρχε ήλιος
στον ουρανό. Ούτε στην τουαλέτα δεν πήγαινε. Τα χρήματα που του δίναμε κάθε ημέρα
τα άφηνε στην πεθερά μου να τα κρατά, γιατί φοβόταν μην του τα κλέψουν, επειδή
κοιμότανε σ’ ένα οικόπεδο μαζί με άλλους συμπατριώτες του. Τον συμπαθήσαμε όλοι
μας, γι’ αυτό τον κρατήσαμε όσο υπήρχε οποιαδήποτε δουλειά που μπορούσε να
κάνει στο σπίτι. Η πεθερά μου του έραψε τα χρήματα σ’ ένα σακάκι που ο Βασίλης το
έστειλε στη μάνα του, στην Αλβανία. Όταν πλέον δεν υπήρχε αντικείμενο εργασίας
τον συστήσαμε σ’ ένα γείτονα για να του κάνει για 3 ημέρες τις δουλειές του
κήπου. Στη συνέχεια τον πήρε μία μεγάλης ηλικίας γειτόνισσα.  Σε τρείς ημέρες ο Βασίλης ήρθε δακρυσμένος
στο σπίτι. Με τα λίγα ελληνικά του και με νοήματα μας διηγήθηκε ότι η «γριά» του
πλήρωσε την πρώτη ημέρα τα μισά απ’ ότι είχαν συμφωνήσει, τη δεύτερη ημέρα
καθόλου και την τρίτη – και τελευταία- του είπε να σηκωθεί να φύγει αλλιώς θα
φωνάξει την αστυνομία να τον συλλάβει. Ο Βασίλης δεν μπορούσε να χωνέψει αυτή
την κοροϊδία, αυτή την προστυχιά. Εμείς σκάσαμε μαζί του και σιχτιρίσαμε την
γειτόνισσα.

Τώρα γιατί θυμήθηκα αυτή την ιστορία; Γιατί προέκυψε μία
παρόμοια που έχει ως εξής: 

Σε μεγάλο νοσοκομείο της Αθήνας εμφανίζεται σε ημέρα
γενικής εφημερίας μία ηλικιωμένη γυναίκα με την κόρη της. Το πληγωμένο και
παραμελημένο πόδι της μύριζε τόσο πολύ που κανείς γιατρός δεν πήρε το θάρρος να
την πλησιάσει. Αυτό το έκανε ένας ειδικευόμενος γιατρός από αφρικανική χώρα.
Ασχολήθηκε μαζί της για πολύ ώρα και της περιποιήθηκε το τραύμα. Το να εισαχθεί στο
νοσοκομείο δεν είχε νόημα. Το γεγονός ότι ο συγκεκριμένος γιατρός σπατάλησε αρκετό χρόνο ενώ οι συνάδελφοι του στα εξωτερικά ιατρεία αντιμετώπιζαν με δυσκολία την πίεση από τον μεγάλο αριθμό των προσερχόμενων
ασθενών, δεν έμεινε ασχολίαστο. Ο γιατρός ολοκληρώνοντας τη φροντίδα του τραύματος στο πόδι, συνέστησε τακτικές αλλαγές του τραύματος στο σπίτι και
καθώς δεν είχαν γιατρό να το κάνει προσφέρθηκε ο ίδιος να πηγαίνει στο σπίτι
της. Και πράγματι το έκανε. Εξήγησε, όμως, στην κόρη της ηλικιωμένης πως γι’ αυτή
τη  δουλειά θα πρέπει να τον αμείψουν. Η
κόρη δεν είχε αντίρρηση, αλλά του είπε ότι δεν μπορεί να τον πληρώνει σε κάθε
επίσκεψη, αλλά στο τέλος της θεραπείας. Και πράγματι μετά από πολλές επισκέψεις
η κόρη του έδωσε 300 ευρώ. Μόνο που ήταν σημαδεμένα και τον συνέλαβαν οι αστυνομικοί
που είχε ειδοποιήσει η κόρη και τον περίμεναν έξω από το σπίτι.

Το θέμα σχολιάστηκε ως παράβαση του γιατρού. Εγώ προσωπικά
το θεωρώ δείγμα ελεεινής συμπεριφοράς που ενισχύεται από το γράμμα του νόμου και
συνιστά χείριστη εκμετάλλευση ενός ανθρώπου. Τι ηθικό ανάστημα έχει κάποια που
έχει παραμελήσει την μητέρα της για μεγάλο διάστημα, εκμεταλλεύεται την
προσφορά ενός γιατρού για βοήθεια και για να αποφύγει να τον πληρώσει φωνάζει
την αστυνομία, εκμεταλλευόμενη το γεγονός ότι ο γιατρός δουλεύει στο σύστημα
υγείας και δεν δικαιούται να εισπράξει αμοιβή. Ποιος; ο ειδικευόμενος που δεν
παίρνει ούτε τον γλισχρο μισθό των άλλων ειδικευομένων, αλλά ζει με τα 3-4
κατοστάρικα το μήνα που είναι το επίδομα της υποτροφίας του και ο οποίος κάνει
την ειδικότητα του ως υπεράριθμος;

ΥΓ

Και αν κάποιος νομίζει ότι θα μπορούσε να προσφέρει τις κατ΄
οίκον υπηρεσίες κάποιος ιδιώτης γιατρός πρέπει να σκεφθεί πως αυτό ίσως να ήταν
ιδιαίτερα δύσκολο, γιατί θα χρειαζόταν ιδιαίτερες γνώσεις, κόπο και χρόνο δυσανάλογο με άλλες δραστηριότητες και πολύ πιθανό μια τέτοια επιλογή να κόστιζε πολύ περισσότερο.
Η κόρη συνειδητά εκμεταλλεύτηκε την κατάσταση και παγίδεψε το γιατρό για να
κάνει τη δουλειά της  και να αποφύγει την
οποιαδήποτε πληρωμή.

Δεν υπάρχουν μόνο κακοί γιατροί, αλλά και κακοί και «πονηροί»
πολίτες. Θεωρώ ότι αν ο γιατρός υπέπεσε σε παράπτωμα, η συγκεκριμένη κυρία
είναι συνένοχος ( αλλιώς, ας διέκοπτε αμέσως την συναλλαγή, από την πρώτη
επίσκεψη). Ως συνένοχος της αρμόζει η ίδια αντιμετώπιση ( όχι ποινική. Αρκεί η
περικοπή των οικονομικών ενισχύσεων που λαμβάνει από το κράτος ή από αλλού). Τέτοιες
συμπεριφορές νομίζω ότι δεν χαρακτηρίζουν το ελληνικό ήθος.

Οι μέρες είναι κρίσιμες και ο κόσμος αγωνιά ( βεβαίως ολοένα και λιγότερο, όχι γιατί έχουν αλλάξει οι συνθήκες, αλλά γιατί έχει πια κουραστεί από την τόσο μακροχρόνια έκθεση του στην αβεβαιότητα).

Οι “αναλυτές” και “ειδήμονες” δασκαλεμένα επιθυμούν να κερδίσουν τις εντυπώσεις στα τηλεοπτικά πάνελ, όχι με την επιχειρηματολογία, αλλά με το να διακόπτει ο ένας τον άλλο, με το να φωνασκούν χωρίς να μπορεί να τους διακόψει κάποιος και με το να πετούν εξυπνάδες, ολοένα και χειρότερου είδους, δείγμα του πνευματικού νανισμού τους.

Ποτέ δεν έχει γίνει πλήρης, αντικειμενική και νηφάλια ανάλυση όλων των παραμέτρων της κρίσης και όλων των πιθανών επιλογών αντιμετώπισης της καθώς και των συνεπειών τους. Κανείς δεν έχει πει ή προετοιμάσει τον λαό για τις θυσίες που είτε έτσι, είτε αλλιώς θα πρέπει να κάνει.

Ακόμα χειρότερα, πολλοί είναι εκείνοι που φτάνοντας στα απώτατα όρια της ανοησίας ξεχνούν να αναφερθούν στο μόνο μέσο που μπορεί να σώσει την κατάσταση για εμάς και πολύ περισσότερο για τις νέες γενιές: το κούρεμα ( με οποιοδήποτε τρόπο) του χρέους. 

Χωρίς διαγραφή ή απομείωση του χρέους, τίποτε δεν πρόκειται να βελτιώσει την κατάσταση. Είναι πραγματικά ντροπή να εστιάζουμε στο τι ΦΠΑ θα πληρώσει ο τάδε κλάδος και πόση εισφορά αλληλεγγύης θα καταβληθεί και να μην αναδεικνύουν ΟΛΑ ΤΑ ΚΟΜΜΑΤΑ ως απαραίτητη προϋπόθεση, ως πρώτη παράγραφο σε οποιαδήποτε συμφωνία, την σημαντική απομείωση του χρέους.

Αν αυτό δεν γίνει, τίποτα δεν σώζει τη χώρα. Ούτε η συμμόρφωση στην Ευρώπη, ούτε η μη συμμόρφωση. Όμως, ούτε οι μελλοντικές υποσχέσεις των “εταίρων” – δανειστών σε κάποιο νέο ανακοινωθέν, αρκούν. Πρέπει να είναι κανείς υπερβολικά αφελής ή να έχει χαμηλή προσωπική αυτοεκτίμηση ή συνειδητά ( αυτόβουλα ή αναγκασμένος) να υπηρετεί ξένα συμφέροντα, αν υποστηρίζει ότι οι άλλοι έχουν καλές και ευγενικές προθέσεις και εμείς είμαστε οι αιώνιοι κακοί κ.ο.κ. Ο καθείς το συμφέρον του ψάχνει. Και αν βρει κάποιον αδύναμο ή φοβισμένο δεν δείχνει καμία ευγένεια στη συμπεριφορά του. Φιλέλληνες ήταν και είναι οι πολίτες και όχι οι κυβερνήσεις τους.

Λοιπόν: μόνο και ουσιαστικό συμφέρον μας και προτεραιότητα η απομείωση του χρέους.

Μετά: πολύ δουλειά και άλλη νοοτροπία στην δημόσια και ιδιωτική ζωή μας. Με ευρώ ή με παράλληλο νόμισμα, με δραχμή ή με γιέν. 

Το επάγγελμα του χειρουργού είναι εξαιρετικά δύσκολο. Στη χώρα μας οι συνθήκες εργασίας χειροτερεύουν. Ο αριθμός των ασθενών που πρέπει να εξετάσει, να ελέγξει, να χειρουργήσει και να παρακολουθήσει ένας χειρουργός ( ιδίως του ΕΣΥ) διαρκώς αυξάνει. Παράλληλα μειώνονται οι συνεργάτες ( βοηθοί), το νοσηλευτικό προσωπικό,ι το διοικητικό προσωπικό ( που κανένας δεν μιλά για αυτό), ενώ ελλείψεις απαραίτητων εργαλείων μπορεί να παρατηρηθούν. Συνέπεια των παραπάνω είναι να αυξάνεται η πιθανότητα λάθους τόσο του χειρουργού, όσο και ταν άλλων παραγόντων που συμμετέχουν σε μία επέμβαση. 

Από την άλλη ο κόσμος δεν γνωρίζει τις συνθήκες κάτω από τις οποίες εργάζεται το προσωπικό των νοσοκομείων ( ή των κλινικών), ιδίως όταν η δουλειά γίνεται πίσω από κλειστές πόρτες, όπως είναι ο χώρος των χειρουργείων. Ο ασθενής και οι συγγενείς τους δεν ξέρουν αν ο χειρουργός κάνει την επέμβαση χωρίς εργαλειοδότρια, αν λείπουν βοηθοί να τον στηρίξουν, αν ο νοσοκόμος αργεί γιατί τρέχει σε άλλες αίθουσες, αν υπάρχει πίεση χρόνου γιατί θα πρέπει να γίνει κάποια αλλαγή βάρδιας και δεν θα υπάρχει προσωπικό ή έχει προγραμματιστεί άλλη επέμβαση κ.ο.κ.

Πέρα απ’ αυτά και η τεκμηρίωση για το τι συμβαίνει στη διάρκεια ενός χειρουργείου δεν είναι η καλύτερη δυνατή. Αν ο χειρουργός είναι π.χ. ερειστικός και παράξενος δημιουργώντας ένα κλίμα κακής ομαδικής δουλειάς, αν ο αναισθησιολόγος δεν είναι τυπικά εντάξει στην παρακολούθηση του ασθενούς, αν η καταγραφή των γαζών που χρησιμοποιήθηκαν από τη νοσηλεύτρια δεν έγινε με επιμέλεια κ.ο.κ., δεν υπάρχει κάποιος μηχανισμός που θα αποδώσει αντικειμενικά ό,τι έχει συμβεί. Βεβαια υπάρχει το πρακτικό του χειρουργείου το οποίο γράφει μετά την επέμβαση ο χειρουργός, το πρωτόκολλο νάρκωσης στο οποίο ο αναισθησιολόγος καταγράφει το τι συμβαίνει και τι χορηγήθηκε στον ασθενή καθώς και το πρωτόκολλο επέμβασης που κρατά η νοσηλεύτρια. Αυτά, όμως, συχνά δεν μπορούν να αποδώσουν όλα όσα συνέβησαν κατά τη διάρκεια της επέμβασης.

Επιπρόσθετα τυχόν συζήτηση του χειρουργού με τον ασθενή ή τους συγγενείς, όταν πρέπει να ληφθούν προεγχειρητικά ή διεγχειρητικά κάποιες αποφάσεις δεν μπορεί να τεκμηριωθεί πουθενά ( δεν γράφονται συναινέσεις σε τέτοιες συνθήκες).

Αν κάτι πάει στραβά, αν οι θεράποντες γιατροί δεν εκτελέσουν σωστά τα καθήκοντα τους ( δεν προσέξουν ή δεν τηρήσουν τους κανόνες της επέμβασης), αν οι ασθενείς ή οι συγγενείς τους είναι παραδόπιστοι ( ή κακόπιστοι), πως μπορεί να αποδειχθεί χωρίς ιδιαίτερη αμφισβήτηση το τι ακριβώς έχει συμβεί μέσα στο χειρουργείο και στην επέμβαση; 

Ο μόνος τρόπος γι’ αυτό είναι η καταγραφή των επεμβάσεων και του χώρου των χειρουργείων με βιντεοκάμερες. Καλές οι έγγραφες σημειώσεις, αλλά ο πιο αντικειμενικός μάρτυρας είναι το τι καταγράφεται σε μία βιντεοκάμερα. Και η καταγραφή αφορά τόσο την επέμβαση, όσο και το χώρο της χειρουργικής αίθουσας.

Μα θα αναρωτηθεί κάποιος τι θα γίνει με τα προσωπικά στοιχεία των ασθενών. Η απάντηση είναι ό,τι γίνεται και σήμερα με τους ιατρικούς φακέλους: προστατεύονται απολύτως. 

Και οι χειρουργοί, οι αναισθησιολόγοι, οι νοσηλεύτριες, οι τραυματιοφορείς δεν θα αντιδράσουν; Δεν θα αισθανθούν ότι τους παρακολουθεί κάποιος “μεγάλος αδελφός”; Είναι γεγονός πως σε άλλες χώρες που έχει γίνει σχετική συζήτηση υπάρχουν τέτοιες αντιδράσεις. Όμως, η σοβαρότητα του έργου που επιτελείται, η προστασία της ακεραιότητας των ασθενών και η διασφάλιση των ίδιων των στελεχών του χειρουργείου αποτελούν δεδομένα που γέρνουν αποφασιστικά την πλάστιγγα των εκτιμήσεων υπέρ της ωφελιμότητας της παρακολούθησης του χειρουργείου με βιντεοκάμερες. 

Δεν είμαι πολεμοχαρής, ούτε και βίαιος. Όσο για τις πολιτικές πεποιθήσεις μου, δεν τις δημοσιοποιώ λόγω επαγγέλματος και κοινωνικής θέσης, αλλά σίγουρα δεν διακατέχομαι από “ακραίες” πεποιθήσεις.

Σε παρέλαση έχω πολλά χρόνια να πάω. Αν είμαι καλά, σε λίγα χρόνια θα πάρω τα εγγόνια μου και θα τα πάω να παρακολουθήσουν μία. Το θεωρώ καθήκον οικογενειακό. Αν τους αρέσει, θα τα ξαναπάω.

Διάβασα προχθές πως τα συνθήματα των Ο.Υ.Κ. προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις, σχεδόν ανατριχίλα σε κάποια κόμματα και πολιτικούς. Σεβαστή η γνώμη τους. Όμως, αυτή η “μη μου άπτου” προσέγγιση των δημόσιων πραγμάτων έχει και τα όρια της. Οι καταδρομείς, αλλά και όλοι οι στρατιώτες είναι πολίτες που προετοιμάζονται να πολεμήσουν. Δηλαδή να θυσιάσουν τη ζωή τους, αλλά και να αφαιρέσουν τη ζωή κάποιου άλλου. Στρατιώτες χωρίς ιδανικά, χωρίς αίσθηση δύναμης και ανωτερότητας δεν είναι καλοί πολεμιστές. Και οι Ο.Υ.Κ. είναι ειδικά και σκληρά εκπαιδευμένοι πολεμιστές για δύσκολες και επικίνδυνες αποστολές. Δεν είναι επισκέπτες σε δεξίωση για να τους  προσφέρουν σοκολατάκια ( όπως στον κ. πρέσβη στη γνωστή διαφήμιση).

Ας πάψουμε να φλυαρούμε για επουσιώδη και να τα κάνουμε πρώτο θέμα. Η χώρα δίνει μάχες ζωής και θανάτου αυτά τα χρόνια, και η  κριτική στα ΟΥΚ είναι άστοχη. Τι θα ήθελαν οι δυσανασχετούντες βουλευτές (και κόμματα), να εκπαιδεύσει τις ΟΥΚ ο κ. Ζαμπούνης ώστε να μπορούν δημόσια να επιδεικνύουν ότι κατέχουν τα μυστικά της κοινωνικής savoir vivre;

Αυτή η γελοιότητα, αυτό το έργο των ατάλαντων και ρυπαρών “καλλιτεχνών”, σε τι διαφέρει από τις καταστροφές που κάνουν οι τζιχαντιστές στα μνημεία του Ιράκ; Υπόκοσμος και οι μεν και οι δε.

Για να γίνει, όμως, η συγκεκριμένη καταστροφή στο κτίριο του Πολυτεχνείου χρειάστηκε χρόνος, επομένως δικαιολογημένα προβάλει η απορία πως και σ’ αυτό το τόσο κεντρικό σημείο της Αθήνας δεν περιπολούσε κάποιος αστυνομικός; Θεωρώ πως είναι και αυτό ένα ακόμα δυσάρεστο δείγμα ότι το κράτος μας αδυνατεί να διεκπεραιώσει στοιχειώδεις υπηρεσίες;

Αλλά, υπάρχει και ένα άλλο, πολύ πιο ενοχλητικό ερώτημα: από αυτό το κεντρικό σημείο δεν πέρασε κάποιος πολίτης, κάποιο αυτοκίνητο; Δεν μπορούσαν οι διερχόμενοι να αντιδράσουν στους καταστροφείς; Δεν μπορούσαν να ειδοποιήσουν την αστυνομία;  Θα μπορούσε κάποιος πικρόχολα να ισχυριστεί πως κάτι τέτοιο το περιμένεις από πολίτες και όχι από άτομα που περιφέρονται στην πόλη ερμητικά κλεισμένα στον μικρόκοσμο τους, σκυφτά, με φόβο να σηκώσουν το κορμί και τα μάτια ψηλά. Γιατί, στο κάτω – κάτω, όλη αυτή η βρωμιά, που κάποιοι την ονομάζουν γκράφιτι, δεν θα υπήρχε στους τοίχους των πόλεων μας, αν οι πολίτες αντιδρούσαν στους βανδαλισμούς του κάθε περιθωριακού. Και αυτή η αδράνεια μαυρίζει εντονότερα και από το μαύρο στους τοίχους του Πολυτεχνείου, την ελπίδα για το μέλλον και δικαιώνει τον κάθε πικρόχολο ισχυρισμό.